Inteligentne zarządzanie chemikaliami w przedsiębiorstwie

Prawodawstwo chemiczne jest jednym z najbardziej rozbudowanych. Zawiera szereg Dyrektyw, Rozporządzeń oraz dodatkowych dokumentów regulacyjnych. Biorąc pod uwagę dodatkowe wymagania branżowe, wymagania korporacyjne i wymagania klienta proces weryfikacji chemikaliów i aktywnego monitorowania zmian jest wyzwaniem, któremu nie sposób sprostać. Jeśli chcesz zweryfikować czy stosowane przez Ciebie produkty:
- podlegają obowiązkowi zezwolenia (np. tlenek chromu VI, Nr CAS 1333-82-0),
- podlegają obowiązkowi dodatkowego przeszkolenia pracowników (np. diizocyjaniany, Rozp REACH, zał.XVII, poz.74.),
- wymagają dodatkowej kontroli warunków stosowania (np. N,N-dimetyloformamid Nr CAS 68-12-2 Rozp REACH, zał.XVII, poz.76),
- powinny być zgłoszone do ECHA zgodnie z art. 66 Rozp.REACH (substancje z załącznika XIV Rozporządzenia REACH),
- podlegają ograniczeniom jako substancje PFAS,
Możesz to zrobić jednym kliknięciem korzystając z platformy Tritone.

Zgodnie z obowiązującym prawem (m.in. Kodeks Pracy) przedsiębiorca zobowiązany jest prowadzić rejestr produktów chemicznych:
- Art.221 kodeks pracy § 2. Niedopuszczalne jest stosowanie substancji niebezpiecznej, mieszaniny niebezpiecznej, substancji stwarzającej zagrożenie lub mieszaniny stwarzającej zagrożenie bez posiadania aktualnego spisu tych substancji i mieszanin oraz kart charakterystyki,
- Art. 222. kodeks pracy § 2. Pracodawca rejestruje wszystkie rodzaje prac w kontakcie z substancjami chemicznymi, ich mieszaninami, czynnikami lub procesami technologicznymi o działaniu rakotwórczym, mutagennym lub reprotoksycznym, a także prowadzi rejestr pracowników zatrudnionych przy tych pracach.

• REACH (1907/2006)
• PIC (649/2012)
• TZO 2019/1021
• CLP (1272/2008)
• Produkty biobójcze (528/2012)
• Detergenty (648/2004)
• Substancje zubożające warstwę ozonową (1005/2009)
• Środki ochrony roślin (1107/2009)
• RoHS (2011/65)
• Produkty podwójnego zastosowania (428/2009)
• Prekursory materiałów wybuchowych (2019/1148)
• Prekursory narkotyków (111/2005, 273/2004),
• Kosmetyki (1223/2009),
• Inne regulacje branżowe
Platforma Tritone jest narzędziem ułatwiającym spełnienie wymagań wszystkich powyższych regulacji a także ma możliwość zdefiniowania specyficznych wymagań Klienta.

Karta charakterystyki (Safety Data Sheet - SDS) zapewnia dostęp do informacji o zagrożeniach stwarzanych przez substancję lub mieszaninę. Zawiera informacje dotyczące bezpiecznego magazynowania substancji lub mieszaniny, postępowania z nią oraz jej usuwania. Wymagany format i treść kart charakterystyki w państwach członkowskich EU/EOG określono w załączniku II do rozporządzenia REACH.

Kartę charakterystyki dostarcza się w języku urzędowym państwa członkowskiego, na terytorium którego substancja lub mieszanina jest wprowadzana do obrotu.

Zgodnie z art. 31 ust. 1 rozporządzenia REACH dostawca substancji lub mieszaniny dostarcza odbiorcy substancji lub mieszaniny kartę charakterystyki sporządzoną zgodnie z załącznikiem II:
a) w przypadku gdy substancja lub mieszanina spełniają kryteria klasyfikujące je jako stwarzające zagrożenie zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1272/2008; lub
b) w przypadku gdy substancja jest trwała, wykazująca zdolność do bioakumulacji i toksyczna lub bardzo trwała i wykazująca bardzo dużą zdolność do bioakumulacji zgodnie z kryteriami zawartymi w załączniku XIII; lub
c) w przypadku gdy substancja znajduje się na liście sporządzonej zgodnie z art. 59 ust. 1 z powodów innych niż określone w lit. a) i b).
3. Dostawca dostarcza odbiorcy na jego żądanie kartę charakterystyki sporządzoną zgodnie z załącznikiem II, jeżeli mieszanina nie spełnia kryteriów klasyfikacji jako stwarzająca zagrożenie zgodnie z tytułami I i II rozporządzenia (WE) nr 1272/2008, ale zawiera:
a) w stężeniach wynoszących osobno co najmniej 1 % wag. w przypadku mieszanin nie występujących w postaci gazu oraz co najmniej 0,2 % obj. w przypadku mieszanin występujących w postaci gazu, substancję, która stwarza zagrożenie dla zdrowia ludzkiego lub środowiska; lub
b) w stężeniach wynoszących osobno co najmniej 0,1 % wag. w przypadku mieszanin niewystępujących w postaci gazu przynajmniej jedną substancję, która jest rakotwórcza kategorii 2 lub działa szkodliwie na rozrodczość kategorii 1A, 1B i 2, działa uczulająco na skórę, kategorii 1, lub działa uczulająco na drogi oddechowe, kategorii 1, lub ma wpływ na laktację lub oddziałuje szkodliwie na dzieci karmione piersią lub jest trwała, wykazująca zdolność do bioakumulacji i toksyczna (PBT) zgodnie z kryteriami określonymi w załączniku XIII lub bardzo trwała i wykazująca bardzo dużą zdolność do bioakumulacji (vPvB) zgodnie z kryteriami określonymi w załączniku XIII lub która została umieszczona na liście sporządzonej zgodnie z art. 59 ust. 1 z powodów innych niż określone w lit. a); lub
c) substancję, w przypadku której zostały określone we Wspólnocie najwyższe dopuszczalne stężenia w środowisku pracy.

Tak. Jest to zagadnienie bardzo kompleksowe i wymagające szerokiej znajomości przepisów prawa.
Regulacje na poziomie wspólnotowym
- Art.35 Rozporządzenia REACH Pracodawca zapewnia swym pracownikom i ich przedstawicielom dostęp do informacji dostarczanych zgodnie z przepisami art. 31 i 32 w odniesieniu do substancji lub mieszanin, które stosują lub na które mogą być narażeni w trakcie swojej pracy.
Regulacje krajowe
- Art.221 kodeks pracy § 2. Niedopuszczalne jest stosowanie substancji niebezpiecznej, mieszaniny niebezpiecznej, substancji stwarzającej zagrożenie lub mieszaniny stwarzającej zagrożenie bez posiadania aktualnego spisu tych substancji i mieszanin oraz kart charakterystyki
- Art. 62. USTAWA z dnia 25 lutego 2011 r. o substancjach chemicznych i ich mieszaninach z późn. zmianami [Nieudostępnianie pracownikom informacji z kart charakterystyki] Kto wbrew obowiązkowi nie zapewnia swoim pracownikom i ich przedstawicielom dostępu do informacji dostarczanych zgodnie z przepisami art. 31 i art. 32 rozporządzenia nr 1907/2006 w odniesieniu do substancji lub mieszanin, które stosują lub na które mogą być narażeni w trakcie swojej pracy, podlega karze grzywny.

Treść etykiety regulowana jest art.17 Rozporządzenia CLP
1. Substancja lub mieszanina zaklasyfikowana jako stwarzająca zagrożenie i zawarta w opakowaniu musi być opatrzona etykietą zawierającą następujące elementy:
a) nazwę, adres i numer telefonu dostawcy lub dostawców;
b) nominalną ilość tej substancji lub mieszaniny w pakunkach udostępnianych ogółowi społeczeństwa, chyba że ilość ta jest określona gdzie indziej na opakowaniu;
c) identyfikator produktu szczegółowo określony w art. 18;
d) piktogramy określające rodzaj zagrożenia zgodnie z art. 19 – jeżeli dotyczy;
e) hasła ostrzegawcze zgodnie z art. 20 – jeżeli dotyczy;
f) zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia zgodnie z art. 21 – jeżeli dotyczy;
g) odpowiednie zwroty wskazujące środki ostrożności zgodnie z art. 22 – jeżeli dotyczy
h) sekcję zawierającą informacje uzupełniające zgodnie z art. 25 – jeżeli dotyczy.

Wszyscy dostawcy muszą zapewnić oznakowanie swoich substancji i mieszanin zgodnie z przepisami rozporządzenia CLP przed wprowadzeniem ich do obrotu na terenie EU/EOG.
Przedsiębiorca, który po raz pierwszy udostępnia dany towar, musi spełnić obowiązki związane z wprowadzaniem go do obrotu. Nie ma przy tym znaczenia, czy:
- towar został wytworzony przez wprowadzającego do obrotu czy zakupiony od innego podmiotu (spoza terytorium Polski)
- jest wprowadzany do obrotu odpłatnie czy nieodpłatnie (w tym w formie próbek)
- jest oferowany konsumentom, przedsiębiorcom czy innym podmiotom

Wszelkiego rodzaju elementy oznakowania, wynikające z innych aktów prawnych
Wspólnoty, również należy zamieścić we sekcji zawierającej informacje uzupełniając
Na przykład dodatkowe elementy oznakowania wymagane w przypadku produktów podlegających dodatkowym regulacjom:
• Rozporządzenie (WE) nr 648/2004 (detergenty)
• Dyrektywa 75/324/EWG (dozowniki aerozolu)
• Dyrektywa 2004/42/WE (lotne związki organiczne)
• Rozporządzenie (WE) nr 528/2012 w sprawie produktów biobójczych
• Dyrektywa 2004/42/WE (Farby i rozpuszczalniki)
• Rozporządzenie (WE) nr 273/2004 (Prekursory narkotyków)
• Załączniki XIV i XVII Rozporządzenia REACH
• I inne.

Etykiety należy sporządzić w języku(-ach) urzędowym(-ych) państw(a) członkowskiego(-ich), w którym substancja lub mieszanina wprowadzana jest do obrotu, chyba że dane państwo(-a) członkowskie postanowi(ą) inaczej.

Tę kwestię reguluje Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 25 sierpnia 2015 r. w sprawie sposobu oznakowania miejsc, rurociągów oraz pojemników i zbiorników służących do przechowywania lub zawierających substancje stwarzające zagrożenie lub mieszaniny stwarzające zagrożenie. Pojemniki konfekcjonowane, czasowego przechowywania chemikaliów, pojemniki robocze powinny być oznakowane zgodnie z CLP.
Platforma Tritone zapewnia generowanie etykiet, z uwzględnieniem wielkości opakowania.

Zgłaszanie mieszanin stwarzających zagrożenie jest wymogiem prawnym wynikającym z art.45 Rozporządzenia CLP. Obowiązkowi zgłoszenia podlegają mieszaniny zaklasyfikowane jako stwarzające zagrożenie na podstawie wywieranych skutków fizycznych lub działania na zdrowie.

Zgodnie z art. 45 oraz załącznikiem VII Rozporządzenia CLP powiadomień dokonują importerzy i dalsi użytkownicy mieszanin.
• Podmiot gospodarczy importujący mieszaninę do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) – obejmującego państwa członkowskie UE oraz Islandię, Liechtenstein i Norwegię – jest importerem. W związku z tym wprowadza on mieszaninę do obrotu zgodnie z art. 2 rozporządzenia CLP
• Przedsiębiorstwo produkujące mieszaninę jest formulatorem i jest objęte zakresem definicji dalszego użytkownika zgodnie z rozporządzeniem CLP
• Jeśli przedsiębiorstwo przepakowuje lub konfekcjonuje mieszaninę czynności te zgodnie z rozporządzeniem CLP kwalifikują się jako działalność dalszego użytkownika.
• Wszyscy dystrybutorzy, w tym podmioty zajmujące się zmianą marki i etykiety, zobowiązani są również dokonać zgłoszenia
• Dalszy użytkownik w tym zakład przemysłowy, który przesyła mieszaninę chemiczną do innego oddziału swojej firmy wprowadzając tym samym produkt na nowy rynek również podlega obowiązkowi zgłoszenia
Uwaga: Jedno przedsiębiorstwo może pełnić kilka ról.
W myśl art. 4 ust. 10 rozporządzenia CLP wymaga się, aby wszystkie substancje i mieszaniny wprowadzone do obrotu były zgodne z rozporządzeniem CLP, oraz zobowiązuje się wszystkie podmioty łańcucha dostaw do przestrzegania przepisów załącznika VIII do rozporządzenia CLP przy wprowadzaniu do obrotu mieszaniny.

Importerzy i dalsi użytkownicy wprowadzający do obrotu mieszaniny niezgłoszone na podstawie przepisów krajowych muszą zachować zgodność z przepisami w zależności od rodzaju zastosowania mieszaniny począwszy od:
• 1 stycznia 2021 r. dla mieszanin do użytku konsumenckiego i profesjonalnego
• 1 stycznia 2024 r dla mieszanin do zastosowania przemysłowego

System zgłoszeń PCN zastąpił krajowy wymóg zgłoszenia ELDIOM (ELDIOM Elektroniczna deklaracja informacji o mieszaninach).
Zgłoszenia dotyczące mieszanin stwarzających zagrożenie, które zostały dokonane za pośrednictwem ELDIOM, zachowują swoją ważność do dnia 31.12.2024.
Od 1 stycznia 2025 r., należy zachować zgodność z przepisami załącznika VIII do rozporządzenia CLP. Oznacza to konieczność dokonania nowych zgłoszeń poprzez wspólny w całej Unii Europejskiej system ECHA Submission portal – PCN.Część krajów EOG zdecydowała się na pozostawienie obowiązkowych krajowych zgłoszeń. Tym samym obowiązuje podwójny system zgłoszenia (system krajowy nie zwalnia z obowiązku zgłoszenie PCN).

Identyfikator UFI (Unique Formula Identifier – niepowtarzalny identyfikator postaci czynnej) jest 16- znakowym kodem alfanumerycznym, który łączy przedłożone informacje dotyczące mieszaniny zgłoszone do centrów toksykologicznych (PCN – Poisson Center Notification). Z konkretnym produktem wprowadzonym do obrotu. W art. 25 ust. 748 CLP zdefiniowano UFI jako informacje uzupełniające, które powinny znajdować się wraz z innymi elementami oznakowania CLP znajdującego się na etykiecie mieszaniny. Kod UFI można wskazać również w sekcji 1.1 karty charakterystyki, nie jest to jednak obowiązkowe.(Wyjątkiem są mieszaniny stwarzających zagrożenie sprzedawanych bez opakowania, dla których identyfikator UFI musi znajdować się w sekcji 1.1 karty charakterystyki).